زنگ خطر قطعنامه و مکانیسم ماشه در آستانه تصمیم نهایی تهران | آمریکا با اروپا همراه میشود؟
رویداد۲۴| همزمان با مواضع صریح ایران درباره غنیسازی که از سوی رسانهها رد پیشنهاد آمریکا تعبیر میشود، شاهد تلاشهای جدی اروپا برای تصویب قطعنامه جدید علیه ایران هستیم. اقدامی که زمینهساز فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریمها است و به همین خاطر نگرانیها را افزایش داده است.
آمریکا از قطعنامه علیه ایران حمایت میکند؟
در این بین لارنس نورمن خبرنگار وال استریت ژورنال نیز نوشته «شنیدهام که ایالات متحده قصد دارد هفته آینده از قطعنامهای که سه کشور اروپایی (E۳) در آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره عدم همکاری ایران با الزامات پادمانی ارائه میدهند، حمایت کرده و به آن بپیوندد».
در راستای همین نگرانیها است که برخی تحلیلگران داخلی توافق با آمریکا را کافی ندانسته و بر ضرورت جلب نظر اروپا تاکید دارند. مثلا عبدالرضا فرجی راد، در این باره گفته: «ما شاید گاهی نقش اروپا را دستکم میگیریم و تصور میکنیم اگر با امریکا به توافق برسیم، اروپا نیز به صورت خودکار همراه خواهد شد، اما به اعتقاد من، چنین تصوری دقیق نیست و اروپا هم منافع و دغدغههای خاص خود را دارد، چراکه آنها مدعیاند ایران امنیت اروپا را به خطر انداخته است.»
به گفته او، «توافق با امریکا، به تنهایی مشکل ایران با اروپا را هم حل خواهد کرد. ممکن است حتی پس از توافق، اروپا مسیر جداگانهای در پیش بگیرد و راههای دیپلماتیک را ببندد.»
صدور قطعنامه علیه ایران محتمل است؟
تلاش اروپا برای تصویب قطعنامه علیه ایران در این مقطع زمانی از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا آژانس بین المللی انرژی اتمی از افزایش ذخایر با غنای بالا در ایران خبر داده است. در عین حال موضوع غنیسازی یک مورد اختلافی جدی در مذاکرات غیرمستقیم جاری بین ایران و آمریکا شده و مواضع طرفین نشان میدهید که توافق حول محور پیشنهاداتی مثل کنسرسیوم منطقهای به این سادگی نخواهد بود.
حال باید دید که در شرایط کنونی، اروپا که مثل قبل نقش میانجی در روند مذاکرات ندارد و نسبتا به حاشیه رفته است، زمینه ساز اعمال فشار بیشتر بر ایران خواهد شد یا خیر؟ اگر ادعای خبرنگار وال استریت ژورنال درباره همراهی آمریکا درست باشد، احتمال پاسخ مثبت به این سوال بیشتر خواهد بود.
ایران به آمریکا «نه» گفت؟
با این وجود پاسخ ایران به پیشنهاد اخیر آمریکا برای محدودسازی غنیسازی نقش مهمی در رویکرد آمریکا و نتیجه دادن یا ندادن تلاشهای اروپا دارد. از مواضع اعلامی ایران که شامل توییت اخیر عراقچی مبنی بر اینکه «بدون غنیسازی هیچ توافقی در کار نخواهد بود» یا سخنان امروز رهبری در مراسم بزرگداشت بنیان گذار انقلاب این طور برمیآید که ایران پای مساله غنیسازی سفت و سخت ایستاده و کوتاه نمیآید. البته که برخی تحلیلگران و رسانهها موضع امروز رهبری را به معنی بن بست در مذاکرات نمیدانند. مثلا آسوشیتدپرس با این ادعا که «رهبر ایران ایده توافق را رد نکرد»، نوشت: «رهبر معظم ایران روز چهارشنبه از پیشنهاد اولیه ایالات متحده در مذاکرات بر سر برنامه هستهای تهران که به سرعت در حال پیشرفت است، انتقاد کرد، هرچند از رد کامل ایده توافق با واشنگتن خودداری کرد.»
محمدعلی ابطحی، فعال سیاسی اصلاحطلب نیز در واکنش به سخنان امروز رهبری، نوشت: «علیرغم ادعای افراطیون سخنان رهبری در مورد غنیسازی اورانیوم واقع بینانه بود. هم دلایل حق غنیسازی برای اهداف صلحآمیز را تشریح کردند و هم سخنانشان به روند مذاکرات خللی وارد نکرد. هم دوگانه یا سلاح اتمی یا جنگ را تغییر داد.»
چشمانداز مذاکرات
با توجه به تحولات اخیر، به نظر میرسد که چشمانداز مذاکرات جاری و احتمال حصول توافق با چالشهای جدی مواجه شده است. اقدامات اروپا و آمریکا ممکن است به افزایش تنشها و بازگشت تحریمهای بینالمللی منجر شود. در این شرایط، حفظ مسیر دیپلماسی و گفتوگو برای جلوگیری از تشدید بحران ضروری به نظر میرسد.
باید بگی بازگشت به ذیل بند ۴۲ فصل هفتم 
